Xung quanh những bất thường về điểm thi THPT quốc gia: Bộ GD&ĐT cần tham khảo ý kiến bỏ kỳ thi tốt nghiệp THPT

VH- Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội Phạm Tất Thắng đã chia sẻ như vậy với Văn Hóa vào chiều qua 19.7 khi nói về giải pháp khắc phục những bất cập của kỳ thi THPT quốc gia. Ông Thắng cho rằng muốn khắc phục tận gốc những hệ quả nghiêm trọng vừa qua thì cần thay đổi phương án thi hoặc cấp bách khắc phục những lỗ hổng, những khiếm khuyết của kỳ thi.

 Sau vụ sửa điểm gây chấn động ở Hà Giang, nhiều bạn đọc và dư luận xã hội lại nhắc nhớ bức ảnh của 2 thí sinh lội nước đến điểm thi ở Hà Giang vừa qua và càng thấy thương yêu các em hơn

P.V: Thưa ông, việc sửa điểm hàng trăm bài thi ở Hà Giang và “nghi án” tương tự ở một số địa phương khác đã khiến kỳ thi THPT quốc gia trở nên có nhiều vấn đề. Ông có thể cho biết ý kiến về vụ việc này?

- Ông Tất Thắng: Kỳ thi THPT quốc gia hiện hành có vai trò rất quan trọng, vừa lấy căn cứ xét tốt nghiệp THPT vừa lấy kết quả để xét tuyển ĐH-CĐ. Như vậy kết quả của kỳ thi có 2 mục đích. Chính mục đích thứ hai của kỳ thi đã trở thành động cơ để cho một số đối tượng sửa điểm thi. Nếu cuộc thi chỉ để lấy điểm xét tốt nghiệp thì chắc không có những hệ lụy vừa qua.

Sửa điểm chỉ nhằm đạt ngưỡng điểm cần thiết xét tuyển vào các trường đại học tốp trên nên ở Hà Giang có những thí sinh được sửa điểm ở biên độ rất lớn. Rõ ràng kỳ thi có những mặt tích cực được xã hội công nhận nhưng cũng có những hệ lụy rất nghiêm trọng như chúng ta đã thấy. Đúng là vụ việc này đã làm ảnh hưởng đến uy tín, tính chất khách quan, công bằng, chính xác của cả một kỳ thi THPT quốc gia, khiến dư luận nghi ngờ và phần nào đó mất lòng tin vào kỳ thi này. Hậu quả là có những học sinh từ trượt thành đỗ và nguy hiểm hơn kết quả kỳ thi này được dùng làm căn cứ xét tuyển đại học, trong đó có nhiều trường ĐH thuộc tốp trên, làm ảnh hưởng đến chất lượng tuyển sinh đầu vào, chất lượng đầu ra của một lớp cử nhân tương lai.

Vậy theo ông, Bộ GD&ĐT cần phải làm gì để khắc phục những hệ quả không đáng có?

- Hai kỳ thi có yêu cầu, mục tiêu khác nhau nên cần có phương thức tổ chức khác nhau, khi gộp lại chắc chắn có những hệ lụy khó lường. Mọi phương án đều có những ưu điểm và hạn chế. Vấn đề là ta phải lựa chọn phương án nào nhiều ưu điểm, ít hạn chế. Lâu nay, nhiều chuyên gia cho rằng, nếu tổ chức thi tốt nghiệp THPT khá tốn kém về tiền bạc, thời gian và gây sức ép tâm lý đáng kể đối với phụ huynh, học sinh chỉ để loại vài % thí sinh thì không nên tổ chức kỳ thi này nữa mà chỉ nên xét tốt nghiệp cho học sinh đã hoàn thành chương trình phổ thông.

Cá nhân tôi cũng tán thành những ý kiến này. Vì bậc học phổ thông được Nhà nước tổ chức cho tất cả các đối tượng trong độ tuổi đi học để họ nắm được những kiến thức cơ bản để có thể bước chân vào thị trường lao động, làm nền tảng học lên những bậc học cao hơn. Quá trình học phổ thông đã được gắn liền với quá trình đánh giá thường xuyên và liên tục bằng các hình thức kiểm tra, thi giữa kỳ, thi học kỳ, xét lên lớp...Bởi thế nên nhiều chuyên gia cho rằng không cần thiết phải có kỳ thi THPT quốc gia mà thay vào đó là xét cả quá trình học tập để công nhận hoàn thành chương trình phổ thông hoặc tổ chức thêm một cuộc thi nhẹ nhàng như thi “học kỳ thứ 3” chẳng hạn để làm 1 điều kiện tốt nghiệp.

Còn đào tạo ĐH-CĐ là đào tạo chuyên sâu, mỗi trường có định hướng và chương trình đào tạo riêng nên có yêu cầu tuyển sinh riêng phù hợp, vì thế nên giao toàn diện việc tổ chức tuyển sinh cho các trường ĐH-CĐ. Tôi cũng đồng thuận với ý kiến này. Thực tế vài năm gần đây cho thấy có trường tổ chức kiểm tra thêm năng lực thí sinh, có trường xét tuyển và có trường sử dụng kết quả thi quốc gia để tuyển sinh... Nếu năm 2019 và các năm sau tiếp tục áp dụng phương thức thi hiện hành thì phải cấp bách khắc phục những lỗ hổng, những khiếm khuyết của kỳ thi. Nguyên tắc của một kỳ thi “2 trong 1” như hiện hành là cần khách quan, chính xác, công bằng, nghiêm túc. Vì thế tôi cho rằng nếu tiếp tục áp dụng phương thức thi hiện hành thì cần tăng cường kiểm tra giám sát và hậu kiểm toàn diện ở các địa phương.

Hướng dẫn kỳ thi phải kỹ lưỡng, chi tiết hơn, cụ thể hơn. Chẳng hạn mỗi khâu mỗi công đoạn nên quy định một người hoặc nhóm người làm và chịu trách nhiệm sẽ hạn chế được các tác động xấu, nhưng ở Hà Giang vừa qua 1 cá nhân được đảm trách khá nhiều công đoạn, trong khi việc giám sát kiểm tra lại lơi lỏng kể cả việc kiểm tra giám sát từ phía Bộ GD&ĐT, chính quyền và ngành giáo dục địa phương nên một người có thể tác động vào nhiều khâu và làm sai lệch toàn bộ kết quả thi. Và từ các ý kiến của các chuyên gia, Bộ GD&ĐT cũng cần tham khảo xem xét một phương án đưa kỳ thi THPT sang hình thức đánh giá, công nhận phù hợp và giao kỳ thi tuyển sinh ĐH-CĐ cho các trường ĐH-CĐ.

QUỐC HÙNG (thực hiện)